Bismillahirrahmanirrahim
Bütün hamtlar ve övgüler Allahu Teâlâ’ya mahsustur. Kâinat’ın zerresi adedince, Salât ve selam bütün insanlığın Efendisi, Hz. Muhammed (s.a.v.) ‘e âline ve ashabına olsun.
Allahumme salli ala Muhammed’in ve ala ali Muhammed
Değerli okurlarım! Mezhep, kelime olarak gidilen yol manasına gelir. Tanımda ise: Bir müçtehidin dini kaynaklardan çıkardığı hükümlerin hepsine denir.
İnançta üç mezhep vardır.
1-Selefiyye, Ashab ( Peygamber Efendimiz (s.a.v.) görüp ona inananlar ) ve Tabiin (Peygamberimiz (s.a.v.) göremeyip, Ashabı görenlerin ) yaşayışlarını örnek alanların mezhebi.
2-Matüridiyye, Ebu Mansur Matüridi’nin İmamı olduğu kol (Hanefiler bu mezheptendir.) ,
3-Eş’ariyye mezhebidir. Ebu’l- Hasen el-Eş’ari’nin imam olduğu kol (Şafiiler bu mezheptendir),
İtikatta mezhepler.
İtikat inanmak demektir. İtikattaki mezhebimiz ehlisünnet velcemaatdir. Ehlisünnet velcemaat demek. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) ve sahabeler nasıl iman ettilerse o şekilde insanın iman etmesi demektir. Ehlisünnetin itikat ( inanç ve iman) ile ilgili konularda yetkili büyük âlimleri ve imamları vardır.
Bunlardan her biri Peygamberimiz (s.a.v.) ve sahabelerin yolundan yürümüşlerdir. İslam âleminde meydana gelen değişik görüşlere karşı gerçeği savunmuşlardır. İslam inancının ne kadar saf ve doğru olduğunu incelemişler ve çeşitli delillerle ispatlamışlardır.
İtikadı mezheplerin iki imamı vardır.
1-İmam Mansur ma türidi.
Asıl adı Muhammed olan bu zat Semer kan’dın Maturid köyünde Hicri 280. yılında doğmuş ve Hicri 333 tarihinde de ahir ete göç etmiştir. Bu büyük türk âliminin İmam olduğu itikadı mezhebe bilhassa Türkler bağlanmışlardır.
Bu mezhebe bağlanmalarının ameldeki mezhepleri Hanefidir.
2-İmam ebul hasen El-eşari
Gerçek adı Ali olan bu zat Hicri 260 yılında Basra’da doğmuş ve Hicri 324senesinde Basra’da ölmüştür. Önceleri Mu’tezile mezhebini benimsemiş sonraları bu yoldan ayrılarak sonradan el-Eş’ariyye olarak anılacak kendi görüşlerini bir araya toplamış ve Eş’ariyye mezhebinin imamı olmuştur.
Amelde Şafii mezhebini benimseyenler bilhassa bu kolu kabul etmişlerdir. Eş’ari ile Maturidiyye arasında 15 kadar farklı mesele vardır. Maliki mezhebine bağlı olanlar da bu mezhebi benimsemişlerdir.
Amelde mezhepler dört tanedir.
Dünyanın her tarafına yayılmış olan Müslümanlar İslam tarihinin ilk zamanlarından bu yana ibadet ve hukuk meselelerinde hak olan dört büyük mezhepten birine bağlanmışlardır.
1-İmam Ahmed Bin Hanbel: Bu zat Hicri 164’ te Bağdat’ta doğmuş ve 241 yılında aynı şehirde ahir ete irtihal etmiştir. Mezhebi Şam, Irak ve Necid’de yaygındır.
2-İmam Şafii: Asıl adı Muhammed, babasının adı ise İdris’tir. Hicri 150, tarihinde Gazze’de doğmuş ve Hicri 204, tarihinde Mısır’da vefat etmiştir. İmam-ı Azam’ın mezhebinden çok faydalanan bu zatın mezhebi Arabistan’a ve Türkiye’nin güneydoğu illerinde yayılmıştır.
3-İmam Malik: Hicri 93 tarihinde Medine-i Münevvere’de doğmuş ve Hicri 179 senesinde aynı yerde vefat etmiştir. Zamanında Medine-i Münevvere’nin en büyük âlimi idi.”Muvatta”adlı hadis kitabı çok meşhur olmuştur.
4-Hanefi Mezhebi: ismi Numan bin Sabit’tir (Sabit oğlu Numan). Hicri 80 yılında Küfe’de dünyaya geldi, hicri 150 yılında Bağdat’ta vefat etti. Kabri Bağdat’ta Azamiye Cami-i yanındadır.18 sene Hammad’dan fıkıh öğrenen bu zat önceleri ticaretle meşgul olmuştur. Tabiinden olan İmam-ı Azam birçok hocadan tahsil ve feyiz almıştır.
1000’ den fazla talebesi olmuştur. İmam Ebu Yusuf, İmam Züfer ve İmam Muhammed bunlardandır. 55 defa Hacca giden bu zat Islama uygun yaşantısıyla takvanın üstün haline gelmiştir.
Yukarda sayılan dört büyük imamın tamamı dini meselelerin esaslarında birleşmişlerdir. Bu bakımdan aralarında ayrılık yoktur. Ancak ikinci derecede bulunan bir takım meselelerde ayrılık göstermişlerdir.
Fakat bu ayrılıklarda görünüşte olan ayrılıklardan başka bir şey değildir.
Allahumme salli ala Muhammed’in ve ala ali Muhammed
