Sakarya Hendek’te bir süredir gündemde olan bir sorun, her gün yüzlerce insanın kullandığı otobüs duraklarının kural tanımaz hale gelmesi. Duraklarda hem yazılı hem görsel olarak belirtilen kurallara ve yasaklara rağmen, afiş asma ve çevreyi kirletme alışkanlığı devam ediyor. Burada dikkat çeken nokta, yasak olan tüm bu davranışların alenen yapılıyor olması. Afişlerin duraklara asılması yasak olmasına rağmen, çeşitli reklam ve ilanlarla neredeyse her durak dolmuş durumda. Üstelik duraklarda asılı bulunan kurallar da çoğu zaman dikkate alınmıyor. Sorunun kaynağında ise denetim eksikliği ve cezai yaptırımların caydırıcı olmaması yatıyor.
Duraklardaki bu manzara, günlük yaşamın içinde bir ayrıntı olarak görülse de aslında çok daha derin bir soruna işaret ediyor. Kurallar, yalnızca yazmakla değil, uygulanmakla geçerlilik kazanır. Ancak Hendek’teki duraklar, kuralların yalnızca kâğıt üzerinde kaldığı bir alan haline gelmiş durumda. Yapıştırılan afişlerin büyük kısmı, belirli kişiler ya da kuruluşlar tarafından asılıyor. Reklam verenlerin kimliği çoğu zaman belli, ancak denetim eksikliği sebebiyle bu sorumluların kuralları ihlal etmeye devam ettiği gözlemleniyor.
Peki, bu durum neden düzelmiyor? Cevap basit: Denetim eksikliği ve caydırıcı cezaların olmayışı. Yasaklara rağmen afiş asma gibi ihlaller devam ediyorsa, burada bir otorite boşluğunun varlığından bahsetmek yanlış olmaz. Bu boşluk, kuralların ihlalini cesaretlendirdiği gibi, çevrenin estetik görünümünü de bozuyor. Üstelik yalnızca estetik değil, çevre temizliği ve kamusal alanlara duyulan saygı da zedeleniyor. Sıkça dile getirilen bir görüşe göre, yetkililerin daha etkin denetimler yapması ve caydırıcı cezalar uygulaması halinde bu durum büyük ölçüde çözülebilir.
Ayrıca, vatandaş olarak da hepimize düşen bir sorumluluk var. Toplumsal alanları temiz ve düzenli tutma bilinci, yalnızca yetkililerin çabasıyla sağlanamaz. Her bireyin durakları birer kamu malı olarak görmesi, saygı göstermesi ve kurallara uyması gerekiyor. Duraklara afiş asan ya da çevreyi kirleten kişilerle ilgili yetkililere bilgi vermek, bu çabanın bir parçası olabilir.
Bu kural tanımazlığa sessiz kalmak, giderek büyüyen bir saygı ihlaline de göz yummak anlamına gelir. Çözüm basit: Daha sıkı denetimler, daha caydırıcı cezalar ve toplumsal bilinçlenme ile Hendek’in durakları yeniden düzenli ve temiz bir hale getirilebilir. Bu noktada yerel yönetimlere büyük bir sorumluluk düşüyor; yalnızca kuralları belirlemek değil, onların uygulanmasını sağlamak da kamusal düzenin bir gereğidir.
